Όλοι έχουμε δικαίωμα στη δεύτερη ευκαιρία

Γνωρίζοντας εμάς

Κουβεντιάζω με νέους φίλους και θυμάμαι μία συζήτηση που είχα πριν χρόνια με δύο νέους επιστήμονες. Στο τέλος εκείνης της συζήτησης θα αναρωτιόμουν πώς μία ανθρώπινη ψυχή θα μπορούσε να είναι μία χαμένη υπόθεση. Να μην έχει δικαίωμα στη δεύτερη ευκαιρία. Λέξεις που πονάνε και την ελπίδα αναζητάνε.

Όταν το διαφορετικό δεν γίνεται κατανοητό

Πριν καιρό λοιπόν, βρέθηκα σε μία συνάντηση. Στο διάλειμμα, πιάνω κουβέντα με δύο νέους ανθρώπους – δύο νέους επιστήμονες. Έτσι πως συζητάμε περί ανέμων και υδάτων τους ακούω κάποια στιγμή να λένε: «Ωχ, δες ποια μπήκε». Χωρίς να το καταλάβω γυρίζω προς την είσοδο να δω ποια μπήκε. Και σε ποια γυναίκα γύριζαν την πλάτη.

Η γυναίκα είναι μία νέα κοπέλα που περνά από δίπλα μας βιαστικά. Αν κατέβασε το κεφάλι, δεν το θυμάμαι. Κάποιες στιγμές είναι τόσο έντονες που κάνουν έντονες και τις εικόνες που βλέπουμε μπροστά μας. Τότε ακούω τους δύο νέους να κάνουν σχόλια για τη συμπεριφορά της κοπέλας. Αυτά που εκείνοι περιγράφουν ως ενοχλητικά εμένα μου ακούγονται ως μία προσπάθεια επικοινωνίας με τους άλλους. Μία ίσως αγωνιώδης προσπάθεια ενός νέου ανθρώπου να βρει τη θέση του στην κοινωνία. Να επικοινωνήσει με τους άλλους. Να νιώσει πως οι άλλοι τον ακούν και τον καταλαβαίνουν και τον δέχονται όπως είναι.

Η ανάγκη υπεράσπισης του δικαιώματος στη δεύτερη ευκαιρία

Νιώθω την ανάγκη να υπερασπιστώ την κοπέλα και μαζί της, όσους έχουμε ακούσει το «ωχ, δες ποιος/ποια μπήκε». Ίσως όλοι μας. Μάλλον όλοι μας. Έχω βρεθεί στην ίδια θέση και ξέρω πως είναι. Μάλιστα, όσο νεότερος είσαι, τόσο πιο δύσκολο είναι να μην επηρεαστείς αρνητικά. Να πεις στον εαυτό σου πως είναι η άποψη ενός ανθρώπου που δεν σε γνωρίζει και για τους δικούς του λόγους, δεν θέλει να σε γνωρίσει καλύτερα.

Ξέρετε πώς είναι να ακούς αυτή την φράση όταν κάνεις τα πρώτα σου βήματα στον κόσμο των ενηλίκων; Σαν να μην έχεις το δικαίωμα να βρίσκεσαι στον ίδιο χώρο με τους άλλους. Σαν να μην έχουν αξία τα όνειρα και οι επιθυμίες σου. Κι ας αποζητάς τη δεύτερη ευκαιρία.

Η προσπάθεια υπεράσπισης δεν έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Νιώθω  άβολα όταν ακούω να λένε: «Χαμένη υπόθεση» .. Τη λέω ξανά και ξανά, κάθε φορά από μέσα μου. Πω πω, κι αν η κοπέλα άκουσε την φράση, ρωτάω τον εαυτό μου. Να ένιωσε άβολα; Θα ένιωσε άβολα .. Τώρα αναρωτιέμαι πόσες φορές οι δύο νέοι μπορεί να έχουν ακούσει αυτή την φράση, να λέγεται για τους ίδιους. Είμαι βέβαιη πως τις σκληρές φράσεις που χρησιμοποιούμε, τις έχουμε ακούσει να λέγονται για δικά μας άτομα ή για εμάς τους ίδιους.

Δύσκολες λέξεις, δύσκολες σκέψεις

Ακόμη και να λέγονται ψιθυριστά, οι λέξεις πονάνε περισσότερο από τις πράξεις. Ναι, μπορεί να πονάνε περισσότερο. Όπως λέξεις που συμβολίζουν την απόρριψη ή ερμηνεύονται ως έλλειψη αποδοχής από γνωστούς και οικείους. Μπορεί να αφήσουν το σημάδι τους στην ανθρώπινη ψυχή, ένα σημάδι που δύσκολα φαίνεται, όμως βρίσκει τρόπο να κάνει την παρουσία του αισθητή.

Προσπαθώ να καταλάβω πώς μία ανθρώπινη ψυχή θα μπορούσε να είναι μία χαμένη υπόθεση, χωρίς καμία προοπτική. Χωρίς δεύτερη ευκαιρία. Καταλαβαίνω τη χρήση του «χαμένος» μεταφορικά, για να περιγράψουμε έναν άνθρωπο που νιώθει πως έχει χάσει τον προορισμό και την κατεύθυνσή του στη ζωή. Ή κάποιον που πορεύεται στη ζωή χωρίς καθοδήγηση και χωρίς στήριξη. Ο άνθρωπος αυτός μπορεί να ψάξει να βρει έναν νέο προορισμό ή τη στήριξη που χρειάζεται. Αλλά χαμένη υπόθεση;

Η σημασία του να βρίσκεσαι σε μεταβατικό στάδιο

Επιστροφή στο σήμερα, που βιώνουμε περίοδο οικονομικής κρίσης και βλέπουμε πως η κρίση είναι κομμάτι της ζωής σε μία κοινότητα.

Και στην κουβέντα με τους νέους φίλους, στην ηλικία μου. Τους ακούω να λένε πως βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο στη ζωή τους. Ναι, βρισκόμαστε σε μεταβατικό στάδιο:

Έτσι που λες. Η ζωή δεν κυλά όπως την είχαμε σχεδιάσει. 
Οι ανάγκες μας έχουν αλλάξει. Εμείς οι ίδιοι έχουμε αλλάξει.

Αυτό είναι το δεδομένο. Και μία ευκαιρία, να προσπαθήσουμε να βρούμε μία θέση στην κοινωνία που θα μας εκφράζει περισσότερο. Και θα μας βοηθήσει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για μία επόμενη κρίση. Να δώσουμε αγώνα προκειμένου να περάσουμε στο επόμενο στάδιο.

Ακόμη κι αν έχουμε χάσει τον πρώτο γύρο της ζωής (δηλαδή 
αν έτσι νιώθουμε) δεν έχουμε χάσει το παιχνίδι. 
Έχουμε το «διάλειμμα» για να σκεφτούμε το επόμενο βήμα μας. 
Να διεκδικήσουμε το δικαίωμα στη δεύτερη ευκαιρία.

Αλήθεια, πότε λέμε πως ένας ποδοσφαιρικός αγώνας ήταν ένας ωραίος αγώνας; Απάντηση: Όταν υπάρχει ανατροπή του αποτελέσματος στα τελευταία λεπτά του αγώνα. Ή όταν κερδίζει η ομάδα που δεν θεωρούνταν το φαβορί. Ε ναι, μου αρέσει το ποδόσφαιρο. Προωθεί την ισότητα των φύλων στην πράξη!

Ο αγώνας για τη ζωή συνεχίζεται και ζητά να χρησιμοποιούμε λέξεις 
που μας κάνουν να πιστεύουμε ακόμη περισσότερο στον εαυτό μας.
Τώρα, λοιπόν, ξεκαθαρίζουμε, ελπίζουμε, εμπιστευόμαστε, επιμένουμε.
Τι θα συμπληρώνατε εσείς;

Όχι, δεν μπορώ να δεχτώ πως μία ανθρώπινη ψυχή μπορεί να είναι μία χαμένη υπόθεση. Όπως και να είμαστε, όποιες δυσκολίες και να αντιμετωπίζουμε, «η υπόθεσή μας» δεν έχει κριθεί. Υπάρχει ελπίδα. Υπάρχει δεύτερη ευκαιρία.

Ναι, υπάρχει δεύτερη ευκαιρία

Ξέρετε πώς θέλω να κλείσω την ιστορία μας; Αισιόδοξα. Θέλω να πω ξανά, πως ο αγώνας για τη ζωή συνεχίζεται. Να το θέσω διαφορετικά: η ιστορία συνεχίζεται. Τώρα, στο δεύτερο μέρος, θα έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον! Με ευχάριστες ανατροπές και ευχάριστα αποτελέσματα! Έτοιμοι;

Να έχετε μία δημιουργική βδομάδα

Το υστερόγραφο 

Έχει λίγο καιρό που παρακολουθώ στα κοινωνικά μέσα το έργο του Ulrich Janse van Vuuren, ενός υπέρμαχου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με βάση το Γιοχάνεσμπουργκ. Ο Ulrich που λέτε «οργώνει» τη Νότια Αφρική για να ανακαλύψει και να αναδείξει τις όμορφες τοποθεσίες και τους όμορφους ανθρώπους της πατρίδας του. Όταν πρόσφατα επισκέφτηκε τη συνοικία του Σάντον στο Γιοχάνεσμπουργκ, ανακάλυψε και φωτογράφισε την επιγραφή που βλέπετε στην εικόνα της ιστορίας μας: Be Kind. Για μένα, η επιγραφή αυτή είναι μία υπενθύμιση της σημασίας του να είμαστε ευγενικοί τόσο με τους άλλους όσο και με τον εαυτό μας. Να μιλάμε όμορφα και στον εαυτό μας και να του λέμε να χαίρεται το «διάλειμμα» πριν κάνει το επόμενο βήμα.