3 μαθήματα μη βίαιης επικοινωνίας από την Γκρέτα, τη 16χρονη ακτιβίστρια για το περιβάλλον

Γνωρίζοντας τους άλλους

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήξαμε με μία νέα φίλη που ασχολείται με την εκπαίδευση στην ειρήνη. Η Γκρέτα, η 16χρονη μαθήτρια από τη Σουηδία που αγωνίζεται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, παραδίδει μαθήματα μη βίαιης επικοινωνίας. Και γοητεύει όσους παρακολουθούν τη δράση της. 

Για την Γκρέτα

Η Γκρέτα μας συστήνεται ως ακτιβίστρια για τo περιβάλλον με σύνδρομο Asperger. Μέσα από τη δράση της δίνει τη δική της δημιουργική απάντηση στα στερεότυπα που θέλουν τους νέους, να μην ενδιαφέρονται για την κοινωνική πρόοδο και τα άτομα με Asperger, να μην ενδιαφέρονται για τους άλλους.

Η Γκρέτα ανησυχεί για την κλιματική αλλαγή, το περιορισμένο ενδιαφέρον των ενηλίκων και την ελλιπή ενημέρωση των νέων για τις επιπτώσεις στην καθημερινότητα. Νιώθει πως για τους νέους της ηλικίας της δεν θα υπάρχει μέλλον. Όπως χαρακτηριστικά επαναλαμβάνει παρουσία ενηλίκων:

Μας το στερήσατε [το μέλλον] κάθε φορά που δηλώνατε 
πως οι ευκαιρίες είναι αμέτρητες, και πως ζεις μονάχα μία φορά.

Για το παγκόσμιο κίνημα Fridays for Future

Τον Αύγουστο του 2018, η Γκρέτα αποφασίζει να περάσει στη δράση για το περιβάλλον. Κάθε Παρασκευή, κάνει σχολική απεργία και κάθεται μπροστά στο Κοινοβούλιο της χώρας της κρατώντας πανό διαμαρτυρίας. Θέλει να βεβαιωθεί πως οι ενήλικες, όσοι λαμβάνουν αποφάσεις, θα προχωρήσουν άμεσα στην υλοποίηση μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος. Για την ίδια, η περιβαλλοντική κρίση είναι υπαρξιακή κρίση.

Στην αρχή, είναι μόνη της. Γρήγορα βρίσκει συμπαραστάτες στον αγώνα της, εντός και εκτός συνόρων. Ο Τύπος δεν αργεί να μάθει για την Γκρέτα και να προβάλει τη δράση της. Γίνεται εμπνεύστρια του παγκόσμιου κινήματος Fridays for Future και βλέπει κάθε Παρασκευή, να γίνονται σχολικές απεργίες σε όλον τον κόσμο. Παράλληλα, δέχεται προσκλήσεις για να μιλήσει για το περιβάλλον σε Κοινοβούλια άλλων χωρών.

Για την αλλαγή του τρόπου ζωής

Η ίδια μας αφηγείται πώς ένιωσε όταν έμαθε για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Φοβήθηκε πως το τέλος του κόσμου φθάνει σύντομα. Μοιράστηκε τους φόβους της με τους γονείς της. Μαζί πήραν την απόφαση να αλλάξουν τον τρόπο της ζωής τους.

Η Γκρέτα πιστεύει πως ο σύγχρονος τρόπος ζωής επιβαρύνει το περιβάλλον που μας περικλείει. Η ίδια ταξιδεύει στο εξωτερικό με τρένο, ποτέ με αεροπλάνο. Δεν τρώει κρέας και τα παράγωγά του. Δεν αγοράζει καινούρια πράγματα.

Για τις αρχές της μη βίαιης επικοινωνίας

Η Γκρέτα μας έχει κερδίσει με τον λόγο της. Ένας λόγος που διέπεται από αρχές της μη βίαιης επικοινωνίας, όπως (α) η επιμονή και η υπομονή, (β) η αποφυγή κατηγοριών και χαρακτηρισμών, και (γ) η χρήση του χιούμορ. Με περισσότερα λόγια:

Α. Βασίζεται στην επιμονή και την υπομονή

H Γκρέτα είναι σταθερή στο μήνυμα που θέλει να περάσει. Σε κάθε συνάντηση, σε κάθε συνέντευξη, επαναλαμβάνει το ίδιο μήνυμα. Όποια κι αν είναι η αντίδραση, θετική ή αρνητική. Επιμένει στον στόχο της. 

Κάθε Παρασκευή, όπως κι αν είναι ο καιρός, όπου κι αν βρίσκεται, κάθεται μπροστά στο Κοινοβούλιο. Μπροστά σε όσους παίρνουν αποφάσεις για το μέλλον του κόσμου. Γνωρίζει πως χρειάζεται χρόνος για να γίνει το μήνυμά της αποδεκτό. Θα περιμένει. 

Β. Αποφεύγει τους χαρακτηρισμούς και τις κατηγορίες

Με ψύχραιμο τρόπο, ζητά από τους ενήλικες να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους και να μετατρέψουν τις υποσχέσεις τους σε πραγματικότητα. Όχι τιμωρία αλλά ανάληψη ευθυνών. Τους υπενθυμίζει πως αυτό δεν είναι δουλειά των νέων (των παιδιών) αλλά των ενηλίκων.

Ο λόγος της εστιάζεται στο επιθυμητό αποτέλεσμα, στην αλλαγή που η ίδια επιθυμεί να δει. Αναφέρεται στις συνέπειες των λαθών του παρελθόντος για να τονίσει αυτά που χρειάζεται να διορθωθούν στο παρόν. Και να μην επαναληφθούν στο μέλλον. Και κλείνει τις ομιλίες της επαναλαμβάνοντας πως μικροί – μεγάλοι, μαζί μπορούν να τα καταφέρουν.

Γ. Χρησιμοποιεί το χιούμορ ως τεχνική επικοινωνίας

Μπορεί να ξαφνιάζει ευχάριστα το ακροατήριο και να κερδίζει την εμπιστοσύνη του. Χαρακτηριστικό  παράδειγμα, η έναρξη της πρόσφατης ομιλίας της στο Κοινοβούλιο της Μεγάλης Βρετανίας.

Το μικρόφωνο είναι όντως ανοιχτό; Με ακούσατε; 
Τα Αγγλικά μου είναι εντάξει; Επειδή αρχίζω να αναρωτιέμαι…

Τα μέλη του Κοινοβουλίου γελούν και χειροκροτούν.

Χωρίς χαρακτηρισμούς, χωρίς κατηγορίες, η Γκρέτα  στην ουσία τονίζει πως δεν κάνουν κάτι για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Εκείνοι συμφωνούν και ακούν με προσοχή όσα έχει να προτείνει.

Η Γκρέτα στην ουσία μας λέει πως ένα άτομο μπορεί να κάνει τη διαφορά. Με ηρεμία και ψυχραιμία. Με επιμονή και υπομονή. Όταν ενδιαφέρεται για το κοινό καλό.

Θα μπορούσε ένα μήνυμα σαν το δικό της να μην έχει επιτυχία; 

Να έχετε μία δημιουργική βδομάδα

Βασική φωτογραφία: Geralt on Pixabay