Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να ξέρει ένας εκπαιδευτικός για τη δημιουργία μίας ομάδας θα σας ξαφνιάσει ευχάριστα

Γνωρίζοντας τους Άλλους

Η απάντηση θα αποκαλυφθεί προς το τέλος. Η αρχή γίνεται με ένα ερώτημα: Γνωρίζετε ότι 5 Οκτωβρίου γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών; Το βρίσκω πολύ ωραίο, να αναγνωρίζουμε το έργο των εκπαιδευτικών – το έργο μας, να στηρίξουν τις προσπάθειες των μαθητών τους, μικρών και μεγάλων, να γνωρίσουν τον εαυτό τους καλύτερα, να αγκαλιάσουν τη ζωή, να βρουν ένα νόημα στην καθημερινότητά τους, να επικοινωνήσουν με τους γύρω τους και να βάλουν το δικό τους λιθαράκι στο δέσιμο της κοινότητας που τους περιβάλλει. Για μένα, αυτό είναι το νόημα της εκπαίδευσης.

Ταξίδι στην Ιταλία για επιμόρφωση

Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών και θυμάμαι τη συμμετοχή μου σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα επιμόρφωσης εκπαιδευτών ενηλίκων. Κάπου στην Ιταλία, αγαπημένο ταξιδιωτικό προορισμό, μαζί με συναδέλφους από άλλες χώρες της Ευρώπης, θα αντάλλασσα απόψεις και προβληματισμούς γύρω από μεθόδους επικοινωνίας και τρόπους συμπεριφοράς για εκπαιδευτές ενηλίκων. Στην παρέα υπήρχαν εκπαιδευτές από την Αγγλία, την Αυστρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και την Φινλανδία. Στην βαλίτσα του καθενός υπήρχαν διαφορετικές εμπειρίες και μία επιθυμία, κοινή για όλους: να μάθουμε από τους άλλους και με τους άλλους.

Βρίσκω επίσης πολύ ωραίο, να συνεργάζεσαι με άτομα που προέρχονται από διαφορετικούς πολιτισμούς. Στη συζήτηση μαθαίνεις να αποδέχεσαι τα θετικά στοιχεία της δικής σου ταυτότητας, να τα προβάλεις με κατανοητό τρόπο, να ακούς με προσοχή για να καταλάβεις τους άλλους, να αναγνωρίζεις τα θετικά στοιχεία των άλλων, να δημιουργείς μία κοινή βάση στην επικοινωνία. Αυτό καταλαβαίνω διαβάζοντας σκέψεις και προβληματισμούς στο ημερολόγιο που κρατούσα τότε. Τώρα που… μπλογκάρω μου δίνεται η ευκαιρία να ξεσκονίσω νεανικές αναμνήσεις σε ημερολόγια και τετράδια.

Για τη δημιουργία ομάδων

Πάμε λοιπόν στην Ιταλία και στο πρόγραμμα. Είναι η δεύτερη μέρα επιμόρφωσης και είμαι αποφασισμένη να ακούσω τους άλλους με προσοχή και να κρατήσω πολλές σημειώσεις. Στην ψηλοτάβανη αίθουσα, στο στρόγγυλο τραπέζι της μάθησης μας περιμένει τροφή για σκέψη: καφές και μπισκότα, αναψυκτικά και πιτάκια. Τη δεύτερη μέρα συζητάμε το θέμα που με απασχολεί έντονα: δημιουργία ομάδων.

O Ken Blanchard, συγγραφέας που ειδικεύεται σε θέματα μάνατζμεντ, υποστηρίζει πως «κανείς μας δεν είναι τόσο έξυπνος όσο όλοι μας». Αναρωτιέμαι πώς οι εκπαιδευτές μπορούμε να βοηθήσουμε τους εκπαιδευόμενους να κατανοήσουν πως ο ομαδικός νους μπορεί να είναι πολύ πιο παραγωγικός από τον ατομικό. Και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε εκπαιδευόμενους που συναντιούνται για πρώτη φορά να κατανοήσουν ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικά κοινωνικά, πολιτισμικά και εκπαιδευτικά υπόβαθρα, ώστε στη συνέχεια, να συνεργαστούν για την παραγωγή έργου.

Η επικοινωνία στοχεύει όχι τόσο στη μετάδοση πληροφοριών 
όσο στη δημιουργία εμπειριών 

Επικοινωνία για δημιουργία εμπειριών

Η συνάδελφος από την Αυστρία μας υπενθυμίζει πως η επικοινωνία δεν στοχεύει τόσο στη μετάδοση πληροφοριών από το ένα άτομο στο άλλο όσο στη «δημιουργία εμπειριών» μεταξύ ατόμων. Αυτή η φράση θα μου φανεί χρήσιμη στο μέλλον. Αυτό σημαίνει πως ως εκπαιδευτές, χρειάζεται να βρούμε τι μπορεί να φέρει κοντά τους εκπαιδευόμενους ώστε να εκφράσουν διάθεση συνεργασίας και συμμετοχικότητας. Να θέλουν δηλαδή να συμμετέχουν στις συζητήσεις, να ακούν και να ενθαρρύνουν τους άλλους να κάνουν το ίδιο, να μοιράζονται την αλήθεια τους.

Οι κοινοί στόχοι οδηγούν σε κοινή δράση 

Η εκπαιδεύτρια της ομάδας κρίνει πως ο προσδιορισμός κοινών στόχων είναι ένας τρόπος να μπορέσουμε να αναπτύξουμε πνεύμα συνεργασίας και να καλλιεργήσουμε λειτουργικές σχέσεις, σχέσεις που βασίζονται στην εμπιστοσύνη και στην αλήθεια. Είναι πεπεισμένη πως η επίτευξη κοινών στόχων ενθαρρύνει τα άτομα να συνεργαστούν, ενισχύει την αλληλεπίδραση και οδηγεί σε θετικά αποτελέσματα. Καταλαβαίνουμε στην ομάδα πως η εκδήλωση ενδιαφέροντος και αφοσίωσης σε κοινούς στόχους απορρέει από μία αίσθηση του ανήκειν. Χρειάζεται λοιπόν να δημιουργηθεί ένα κοινό όραμα για την πραγμάτωση του οποίου θα συνεργαστούν μεταξύ τους όλοι οι εκπαιδευόμενοι, με απορίες και διατύπωση θέσεων.

Ακούμε την εκπαιδεύτρια να λέει πως οι ιδέες που διαμορφώνονται από κοινού οδηγούν σε κοινή δράση. Τονίζει πως ως εκπαιδευτές, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη δυναμική της ομάδας. Πώς; Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε πως τα άτομα που εντάσσονται σε μία οποιαδήποτε ομάδα κουβαλούν διαφορετικές αξίες, ικανότητες και εμπειρίες, ενώνουν τα ταλέντα τους και συνδυάζουν τα δυνατά σημεία τους. Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να εξασφαλίσει κάτι θετικό.

Τα αποτελέσματα της μάθησης μπορεί να είναι καλύτερα για τις ομάδες παρά για τα άτομα που μαθαίνουν μόνα τους. Εξάλλου, όταν οι εκπαιδευτές δουλεύουμε με ομάδες είναι ευκολότερο για μας να μεταφέρουμε γνώσεις και δεξιότητες στους άλλους καθώς και να ενισχύσουμε τη δική μας μάθηση. Βέβαια, μαζί με τους εκπαιδευόμενους μαθαίνουμε και εμείς… αυτό δεν το ξεχνώ.

Συμπερασματικά

Ποιο είναι λοιπόν το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να ξέρει ένας εκπαιδευτικός, και κάθε πολίτης, για τη δημιουργία μίας ομάδας; Η επικοινωνία στοχεύει όχι τόσο στη μετάδοση πληροφοριών όσο στη δημιουργία εμπειριών. Οι εμπειρίες κρύβουν μέσα τους συναισθήματα έτοιμα για δράση. Έτσι, στο επόμενο άρθρο μας θα δούμε ποιος ο ρόλος των συναισθημάτων, μαζί με τα στάδια δημιουργίας μίας ομάδας.

Να έχετε μία δημιουργική εβδομάδα

Για την φωτογραφία: Την τράβηξα στο TOMS καφέ, στην πόλη μου